Zrijevanje grožđa
U vinogradima se mogu vidjeti listovi i grančice koji su opareni. Ne zbog nepravilog prskanja ili prevelike doze nekog pesticida, već zbog naglog rasta temperature i smanjenja relativne vlažnosti vazduha. Isto to se dešava i u voćnjacima, jer su gubici vode preko lista transpiracijom veliki i brzi.
Optimalna termperatura za razvoj vinove loze je od 25-35 stepeni Celzijusa. Iznad ovih temperatura vegetacija je usporena, a na oko 50 stepeni Celzijusa (pogotovo uz nisku vlažnost vazduha) potpuno prestaje. Temperature iznad 35, a posebno iznad 40 stepeni izazivaju posledice slične onima koje izazivaju mrazevi. Lišće se kovrdža, gubi boju i opada. Oštećenja se javljaju i na bobicama, koje se usled gubitka vode smežuraju i ubrzo osuše.
Da bi se posledice visokih temperatura ublažile zemljište treba okopavati ili frezirati kako bi se sačuvala zemljišna vlaga, kao i pravovremeno uklanjati suvišne lastare kako bi se smanjila transpiraciona površina a time i nepotrebni gubitak vlage.
Početak sazrijevanja groždja ispoljava se i promjenom boje pokožice, pa se zato ova faza naziva šarak. Zavisno da li se radi o sortama ranijeg ili kasnijeg zrenja šarak se javlja od početka do kraja avgusta, a traje kod kasnijih sorti i do 50 dana. To je vrijeme od početka pojave šarka pa do potpunog zrenja. U ovom periodu je krucijalno obezbediti povoljne uslove razvoja biljke. Praksa pokazuje da kada u ovom razdoblju padnu obilnije kiše krupnoća bobica, kvalitet i prinos budu bolji i veći. U vrijeme velikih žega ne treba raditi agrotehničke mjere, posebno plitku obradu, jer oštre čestice zemljišta mogu oštetiti pokožicu. Na oštećenom mjestu se pojavljuju ožegotine koje, osim što pogoršavaju izgled, mogu biti uzrok pojave sive plijesni na grozdovima.
Mjera koja je neophodna a doprinosi ublažavanju posledica ekstremno visokih temperatura je navodnjavanje. Navodnjavanje vinograda je najznačajnije u tri faze i to:
-faza lastarenja
-poslije cvijetanja
-faza šarka
Iako je faza šarka odnosno navodnjavanje u njoj najznačajnije za prinos i kvalitet roda treba imati na umu da se višak vlage pred zrijevanje može negativno odraziti na kvalitet roda. Zato je nepisano pravilo da se navodnjavanje prekine na 20 dana prije berbe, bez obzira na intenzitet suše. Osim ovih mjera da bi se olakšala vegetacija vinove loze u uslovima ekstremnih temperatura vrši se redovna zaštita od bolesti i štetočina preparatima rastvorenim u više vode isključivo predveče da kapljice preparata sa lišća ne bi isparile, a po suncu bi mogle izazvati i ožegotine.
Suština je da godina sa puno sunčanih dana pogoduje grožđu koje ima kvalitetan rod sa visokim sadržajem sećera, ali da treba, posebno u kontinentalnim područjima gdje šarak još nije uglavnom ni krenuo, gdje je navodnjavanje iz raznih razloga problematično, voditi računa o ovome. Kao i do sada, sve potrebne savjete vezano za vinogradarstvo dobićete od stručnih službi u svim KALIJAMA.
Autor:
Miloš Guberinić, dipl.ing.agronomije
Vrtni centar KALIA Berane